Data wykonana: 2011-08-25
Jelenia Góra (łac. Cervimontium, Mons Cervi, niem.: Hirschberg im Riesengebirge, czes. Jelení Hora, dawniej Hiršberk, Hornšperk) ? miasto na prawach powiatu w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, w śródgórskiej Kotlinie Jeleniogórskiej, nad rzeką Bóbr. Miasto jest również siedzibą Powiatu Jeleniogórskiego, Zarządu Karkonoskiego Parku Narodowego oraz polską stolicą Euroregionu Nysa.
Historyczne miasto na Śląsku. Jelenia Góra była stolicą województwa jeleniogórskiego w latach 1975-1998. Obecnie ma status miasta na prawach powiatu.
Jelenia Góra – liczy 84 306 mieszkańców, przez co jest czwartym co do wielkości (po Wrocławiu, Wałbrzychu i Legnicy) miastem w województwie.
Miasto położone w północnej części Kotliny Jeleniogórskiej. Od zachodu otaczają miasto Góry Izerskie i Pogórze Izerskie, od północy Góry Kaczawskie, od wschodu Rudawy Janowickie, a od południa Karkonosze. Centrum miasta znajduje się ok. 1 km na wschód od zbiegu rzeki Bóbr i rzeki Kamiennej.
Prawdopodobnie na terenie miasta istniał nieznany z nazwy słowiański gród, którego założenie polska tradycja przypisuje Bolesławowi III Krzywoustemu w 1108 r. Z tych piastowskich początków zachowało się jeleniogórskie grodzisko – obecnie Góra Bolesława Krzywoustego.[potrzebne źródło] Początki Jeleniej Góry w dzisiejszej postaci datują się jednak przypuszczalnie dopiero na połowę XIII w. i związane są z akcją osadniczą prowadzoną przez Bolesława II Rogatkę za pomocą kolonistów niemieckich. Data uzyskania praw miejskich pozostaje nieznana, można jednak przyjąć, że założona wówczas osada od początku uzyskała miejski status i rozplanowanie przestrzenne, otrzymując nazwę Hirschberg.
Pod panowaniem książąt jaworsko-świdnickich miasto prężnie się rozwijało. W 1392 r. Jelenia Góra przeszła pod panowanie czeskie. Od zasiadających na praskim tronie Jagiellonów otrzymała szeroką samodzielność i prawo bicia własnej monety, a w 1519 r. ważny przywilej corocznych jarmarków. W II poł. XVI w. w mieście i okolicach rozpoczęła się produkcja płócien lnianych zwanych woalami. Handel nimi okazał się z czasem bardzo zyskowny. Produkcję przerwała wojna trzydziestoletnia, podczas której miasto przeżyło swój najtrudniejszy okres. Wszystkie wieże – kościoła, ratusza i bram miejskich uległy spaleniu. Odbudowa spalonego i zrujnowanego miasta, pozbawionego pomocy z zewnątrz, była wolna i długotrwała. W 1739 r., w czasie szalejącej wichury zawaliła się wieża ratusza wraz z fragmentem budynku, którego już nie odbudowano. Nowy ratusz został wzniesiony w drugiej połowie XVIII w. W okresie wojny trzydziestoletniej i panującego chaosu wewnętrznego dokonano samowolnej zmiany herbu Jeleniej Góry oraz falsyfikacji dyplomu herbowego. Po wojnie i odbudowie Jelenia Góra stała się jednym z bogatszych miast na Śląsku. Miejscowi kupcy zrzeszali się w Konfraterii Kupieckiej zajmującej się eksportem do wszystkich krajów europejskich, a także na kontynent amerykański.
Okolice hotelu Drei Berge (obecnie Hotel Europa) przed II wojną światową
Ten pomyślny rozwój miasta przerwany został w 1742 r., kiedy to Śląsk został zbrojnie wcielony do państwa pruskiego, co odcięło miasto od dotychczasowych rynków zbytu. W tym też czasie zmieniła się koniunktura na rynkach światowych, a rękodzielnicza produkcja spod Karkonoszy została wyparta przez tańsze wyroby mechanicznych tkalni angielskich. Oba te czynniki doprowadziły do całkowitego upadku tkactwa w Jeleniej Górze i okolicach. Nadejście XIX wieku było jednak dla Jeleniej Góry pomyślne. Kilku przemysłowców zbudowało tu bowiem swoje fabryki. Wzrastał też gwałtownie ruch turystyczny w Karkonoszach, dla którego Jelenia Góra oraz inne miejscowości wchodzące obecnie w jej skład, stanowiła naturalną bazę wypadową. Do miasta przyjeżdżało coraz więcej gości. Na ich potrzeby wznoszono hotele i pensjonaty, otwierano restauracje, rozpoczęto produkcję żywności oraz pamiątek. Do dalszego wzrostu gospodarczego przyczyniło się doprowadzenie do Jeleniej Góry linii kolejowych – w r. 1866 od strony Zgorzelca i w roku 1867 od strony Wrocławia.
W czasie II wojny światowej miasto nie doznało żadnych zniszczeń i zostało zajęte przez wojska radzieckie dopiero po kapitulacji Niemiec 8 maja 1945 r. Jelenia Góra została pod dzisiejszą nazwą przyłączona do Polski, zaś jej ludność uległa przymusowemu wysiedleniu do Niemiec. Na jej miejsce przybywali polscy przesiedleńcy. Już w sierpniu 1945 roku rozpoczął swą działalność miejscowy teatr, funkcjonowało archiwum, przymierzano się do otwarcia muzeum, rozpoczynano naukę w wielu nowych szkołach. Otwarto wiele nowych zakładów przemysłowych, w tym jedyne w kraju zakłady optyczne. W 1971 roku rozpoczęto wyburzanie większości zabytkowych kamienic w obrębie rynku oraz ulicy Kopernika. Obecna zabudowa placu ratuszowego powstała w latach 70. i jest stylizowana na dawną (pozostawiono sześć fasad dawnych kamienic). Jelenia Góra była po wojnie wydzielonym miastem powiatowym, zaś w r. 1975 została stolicą nowego województwa, na co miała wpływ nie tylko jej silna pozycja gospodarcza w regionie, ale i kulturalna. W 1976 do Jeleniej Góry przyłączone zostały Cieplice Śląskie-Zdrój, Sobieszów, Maciejowa, Goduszyn. Powstał w ten sposób największy ośrodek miejski w Sudetach Zachodnich. Obecnie Jelenia Góra posiada status miasta na prawach powiatu. W ostatnich latach przyłączono do Jeleniej Góry Jagniątków, co spowodowało przesunięcie granic administracyjnych miasta aż do granicy Polski z Czechami.
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jelenia_G%C3%B3ra
| Technika: | |
|---|---|
| aparat: | Canon 500D |
| obiektyw: | Falcon 8mm/F:3,5 |
| ekspozycja: | 8, 1/40 s, ISO100 |
| typ: | panorama sferyczna |
| HDR: | tak, fuzja + tone mapping |
| lokalizacja: | Jelenia Góra (dolnośląskie) |